W Stacji Doświadczalnej Instytutu Ochrony Roślin w Winnej Górze zaobserwowano porażenie zbóż przez choroby, m.in. przez septoriozę, brunatną plamistość liści, rdzę i rynchosporiozę.
Pszenica ozima
Plantacje pszenicy ozimej porażone są przez septoriozę paskowaną liści pszenicy i brunatną plamistość liści w ilości 10%. Pierwsze objawy septoriozy występują w fazie krzewienia. Początkowo zmiany mają postać chlorotycznych, okrągławych plam z licznymi czarnymi punktami. Typowe plamy są owalne, brązowe lub brunatne. W późniejszych fazach rozwojowych są ograniczone nerwami liścia, rozległe plamy doprowadzają do ich zasychania. Plamy układają się w charakterystyczne paski na powierzchni blaszek liściowych
Próg ekonomicznej szkodliwości dla septoriozy to:
– w fazie krzewienia – 30–50% liści z pierwszymi objawami porażenia lub 1% liści z owocnikami,
– w fazie strzelania w źdźbło – 10–20% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami,
– w fazie kłoszenia – 5–10% porażonej powierzchni liścia flagowego lub 1% liści z owocnikami.
Brunatna plamistość liści początkowo występuje na dolnych liściach, a w miarę rozwoju roślin i wykształcania się kolejnych liści przenosi się wyżej. Powoduje zahamowanie wzrostu i przedwczesne zamieranie liści. Na liściach widoczne są owalne, brunatne plamy wielkości do 3 mm bez obwódki lub otoczone chlorotyczną obwódką. W czasie wegetacji plamy powiększają się. Gdy jest ich więcej, łączą się, powodując zamieranie liści. W centralnej części nekrozy czasami jest zauważalna mała, czarna plama z białym punktem w centralnej części. Porażone liście szybko żółkną.
Próg ekonomicznej szkodliwości dla brunatnej plamistości liści pszenicy to:
– w fazie krzewienia – 10–15% porażonych roślin z pierwszymi objawami porażenia,
– w fazie strzelania w źdźbło – 5% liści z pierwszymi objawami porażenia,
– w fazie kłoszenia – 5% liści z pierwszymi objawami porażenia.
Jęczmień
W jęczmieniu zaobserwowano pierwsze objawy rdzy jęczmienia – porażenie do 10%. Na górnej stronie liści występują rozproszone, drobne, okrągłe, pomarańczowobrązowe uredinia (poduszeczki), otoczone chlorotyczną obwódką, które z czasem ciemnieją. Objawy porażenia mogą być widoczne również na dolnej stronie blaszki liściowej, źdźbłach, plewach i ościach. Silnie porażone liście zamierają.
Próg ekonomicznej szkodliwości to:
– w fazie krzewienia: 10–15% liści z pierwszymi objawami porażenia,
– w fazie strzelania w źdźbło: 10% źdźbeł z pierwszymi objawami porażenia.
Żyto
Plantacje żyta w 10 % porażone są przez rynchosporiozę zbóż. Na liściach widoczne są owalne lub soczewkowate, niekiedy nieregularne plamy początkowo niebieskozielone lub szarozielone, długości 1–2 cm, z czasem przybierające barwę jasnobrązową. W przypadku silnego porażenia plamy zlewają się ze sobą. Mogą one występować również na pochwach liściowych i ościach kłosków oraz ziarniakach jęczmienia.
Próg ekonomicznej szkodliwości rynchosporiozy to:
– w fazie krzewienia – 15–20% powierzchni liści z objawami choroby,
– w fazie strzelania w źdźbło – 15–20% powierzchni liści z objawami choroby.
Pszenżyto
Na pszenżycie zaobserwowano objawy porażenia przez rdzę żółtą – do 10%. Pierwsze objawy rdzy mogą występować jesienią lub wiosną w postaci chlorotycznych plam, na których widoczne są koncentrycznie ułożone żółte uredinia (poduszeczki). Porażone liście mogą zamierać. W późniejszym okresie wegetacji na wyższych liściach po górnej stronie blaszki liściowej oznaki choroby objawiają się w postaci długich żółtych pasów ułożonych między nerwami liści.
Próg ekonomicznej szkodliwości dla rdzy żółtej to:
– w fazie krzewienia – 30% roślin z pierwszymi objawami,
– w fazie strzelania w źdźbło – 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego,
– w fazie kłoszenia – pierwsze objawy porażenia na liściu podflagowym lub flagowym.
