Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu 16.05.2021 r. wydał komunikat o licznym występowaniu wciornastków (okolice Kórnika, Wielkopolska), które powodują bielenie kłosów obserwowane już na wielu plantacjach. Owady te przebywają na roślinach, ukrywają się w częściowo wysuniętych kłosach lub u nasady liści.
Wciornastki występują powszechnie na obszarze całego kraju. Ich większa liczebność obserwowana jest na zasiewach sąsiadujących bezpośrednio z innymi uprawami zbożowymi, a także z większymi użytkami trawiastymi. Na zbożach występuje ponad 17 gatunków wciornastków.
Opis szkodnika
Osobniki dorosłe maja długość do 1-2 mm. Ich ciało jest silnie wydłużone, wąskie, czarno-brązowe lub czarno zabarwione ciało, nitkowate czułki oraz wąskie, błoniaste skrzydła z długimi frędzlami. Na odnóżach znajdują się przylgi. Larwy podobne są do osobników dorosłych, ale mniejsze, pozbawione skrzydeł i zależnie od gatunku barwy żółtej, żółtawobrązowej, pomarańczowej, czerwonej lub białawej.
Stadium zimującym są osobniki dorosłe, larwy lub nimfy znajdujące się w wierzchniej warstwie gleby lub w ściółce. Larwy oraz osobniki dorosłe posiadają kłująco-ssący aparat gębowy, którym nakłuwają nadziemne części roślin wysysając z nich soki. Owady żerują zarówno na liściach, źdźbłach, jak również w kłosach. Liczne żerowanie prowadzi do przebarwień blaszek liściowych oraz powstania tzw. wciornastkowej plamistości liści. Przy licznym żerowaniu wciornastków blaszki liściowe ulegają silnemu, spiralnemu skręceniu. Wysysanie soków osłabia rośliny, zwłaszcza w okresie suszy, a także przyczynia się do wzrostu podatności roślin na porażenie przez sprawców chorób.
Monitoring i zwalczanie
Do monitorowania wciornastków można wykorzystać bezpośrednie obserwacje roślin, a także żółte lub niebieskie tablice lepowe oraz czerpak entomologiczny.
Próg ekonomicznej szkodliwości to 10 larw na źdźbło w okresie strzelania w źdźbło, 5–10 owadów dorosłych lub larw na 1 kłosie w okresie pełni kwitnienia oraz 40–50 larw na 1 kłosie w okresie wypełniania ziarna.
Zwalczanie wciornastków należy prowadzić w okresie ich licznego występowania. Obecnie zwalczaniu podlegają jedynie wciornastki żerujące na kłosach. Zabiegi przeprowadza się zwykle w fazie kłoszenia (BBCH 51-59).
