Początek roku 2025 powitał nas rekordowo, jak na tę porę, roku bardzo ciepłym przedwiośniem. Rekordową temperaturę powietrza zarejestrowano w lutym, co wiąże się już z trendem wieloletnim ocieplającego się klimatu. Niedostateczna ilość opadów atmosferycznych oraz brak pokrywy śnieżnej nie był czynnikiem korzystnym dla upraw zbóż i rzepaku ozimego. Z uwagi na powyższe, w okresie wczesnowiosennym zdecydowanie wcześniej niż zwykle, wystawiono żółte naczynia oraz przeprowadzano lustrację pod kątem oszacowania liczebności szkodników.
Lustracje rzepaku
Podobnie jak w roku poprzednim, wysoka temperatura powietrza przyczyniła się do wcześniejszego nagrzewania wierzchniej warstwy gleby pobudzając jednocześnie aktywność owadów. Początek marca 2025 to już czas, aby zacząć monitorować plantacje pod kątem występowania wiosennych agrofagów w oziminach. Zalecamy używania najprostszych, szybkich metod monitoringu – metody żółtych naczyń i czerpakowania.
Podczas zeszłorocznych lustracji plantacji metoda żółtych naczyń okazała się niedostatecznym rozwiązaniem i obarczona była dużymi błędami interpretującymi liczebność agrofagów. Żółte naczynia wychwytują moment nalotu form zimujących na plantację. Później owady żerują już na roślinach, gdzie składają jaja, więc w tym momencie żółte naczynia nie są dla nich tak atrakcyjne. Dokonując na tych samych polach oceny metodą czerpakowania zbiera się chrząszcze obecne na roślinach, a ich liczba niejednokrotnie przekracza próg ekonomicznej szkodliwości, czego nie potwierdzają w tym czasie wyniki ilościowe metody żółtych naczyń. W związku z tym zalecamy w okresie wczesnowiosennym stosowanie wszystkich dostępnych metod oceny pojawu i liczebności szkodników. W wypadku przekroczenia progów szkodliwości, może być konieczne wcześniejsze wykonanie chemicznych zabiegów ochronnych, o ile warunki glebowe (wjazd na pole), pogodowe i temperaturowe (nie wszystkie substancje aktywne działają w niskiej temperaturze) na to pozwolą. Wahania temperatury powietrza i zimne noce determinują aktywność owadów. Według doniesień z województwa śląskiego i wielkopolskiego w niektórych miejscach przekroczony został próg ekonomicznej szkodliwości i wykonuje się już zabiegi ochrony chemicznej na szkodniki łodygowe.
Chowacz brukwiaczek i czterozębny
W okresie wiosennym należy przede wszystkim zwrócić uwagę na występowanie chowaczy: brukwiaczka i czterozębnego. Samice chowaczy wczesną wiosną składają jaja do pędów roślin. Wylęgające się z nich larwy żerują wewnątrz ogonków liściowych i łodygi, doprowadzając zwykle do jej deformacji, pękania lub taśmienia. Silnie zaatakowane rośliny są osłabione, i nierówno plonują oraz są bardziej podatne na czynniki chorobotwórcze. Często zdarza się, że uszkodzenia w późniejszych fazach rozwojowych rzepaku (przede wszystkim wyleganie) przypisywane jest silnym wiatrom czy nawalnym deszczom, a w rzeczywistości jest konsekwencją osłabienia właściwości mechanicznych łodyg spowodowanych ich uszkodzeniem przez szkodniki.
Chowacz brukwiaczek – szkodnik obserwowany jest powszechnie na terenie kraju. Straty na wskutek żerowania larw mogą mieć istotny wpływ na kondycję roślin rzepaku ozimego, zwłaszcza w czasie wiosennego startu wegetacji. Rośliny uszkodzone na wskutek żerowania larw mogą być następnie porażane przez suchą zgniliznę kapustnych, zgniliznę twardzikową i szarą pleśń. Monitorując zagrożenie ze strony chowacza brukwiaczka w okresie wiosennym należy prowadzić obserwacje pod kątem liczebności szkodnika przy użyciu żółtych naczyń. Jeżeli w okresie 3 dni średnia liczba w naczyniu żółtym wyniesie 10 chrząszczy należy przeprowadzić zabieg ochrony chemicznej. Podobne objawy żerowania powodują larwy chowacza czterozębnego, gdzie w przeciwieństwie do uszkodzeń powodowanych przez chowacza bruwkwiaczka łodyga rzepaku rośnie prosto (nie ulega deformacji). Chowacz czterozębny w niektórych regionach kraju jest w ostatnich latach zdecydowanie liczniejszy od brukwiaczka. Obserwacje pod kątem obecności szkodników przeprowadza się również przy zastosowaniu żółtych naczyń – jeżeli w ciągu 3 dni odłowi się średnio 20 chrząszczy należy przeprowadzić zabieg ochrony chemicznej. Kalkulator progów ekonomicznej szkodliwości dla agrofagów dostępny jest na Platformie Sygnalizacji Agrofagów.
Źródło: agrofagi.com.pl
