Pantoea agglomerans została niedawno zidentyfikowana jako coraz bardziej istotny patogen soi w Polsce. W 2025 roku wyizolowano ją zarówno z części nadziemnych roślin, jak i z nasion. Infekcje objawiają się nieregularnymi, ciemnymi plamami na liściach i łodygach, często z żółtopigmentowymi otoczkami. Choroba osłabia kondycję roślin i negatywnie wpływa na wielkość plonów. Podobne symptomy odnotowano w roku 2024 na terenie Ukrainy, gdzie choroba ta miała charakter epidemiczny co znacznie obniżyło plony.
Pantoea ananatis występuje na liściach i pędach soi w Polsce, powodując brunatne plamy otoczone żółtą obwódką, nekrozy oraz obumieranie tkanek, co przyczynia się do pogorszenia jakości roślin i obniżenia plonów. Rozwojowi choroby sprzyjają wysoka wilgotność, odpowiednia temperatura powietrza oraz uszkodzenia mechaniczne tkanek roślinnych.
W próbkach nasion soi wykryto również Pseudomonas viridiflava – bakterię powodującą plamistość i nekrozy liści, które osłabiają rośliny i mogą prowadzić do spadku plonów. Choć dotychczasowe dowody na obecność P. viridiflava w infekcjach nasion soi są ograniczone, ze względu na szeroki zakres gospodarzy tej bakterii oraz jej zdolność do przetrwania na nasionach różnych gatunków roślin istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo jej występowania również w materiale siewnym. Z tego powodu konieczne jest monitorowanie obecności tego patogena. Pseudomonas viridiflava jest znanym patogenem porażającym partie nadziemne roślin soi, a jej potencjalna obecność w nasionach wymaga szczególnej uwagi i systematycznego monitoringu, zwłaszcza przed wysiewem w kolejnym sezonie wegetacyjnym.
W celu minimalizacji strat zaleca się regularne monitorowanie plantacji soi pod kątem objawów chorobowych, unikanie uszkodzeń mechanicznych podczas pielęgnacji i zbioru, pobieranie próbek do diagnostyki laboratoryjnej, stosowanie rotacji upraw oraz – przede wszystkim – używanie zdrowego materiału siewnego i wdrażanie środków ochrony roślin zgodnie z aktualnymi zaleceniami. Wczesna identyfikacja symptomów i szybka reakcja są kluczowe dla ograniczenia rozprzestrzeniania się patogenów oraz ochrony wielkości i jakości plonów.
Warto zaznaczyć, że bieżący rok sprzyjał także występowaniu patogenicznych grzybów zarówno na roślinach, jak i na nasionach soi, co doprowadziło do istotnych strat. W uprawach obserwowano m.in. fuzariozy, mączniaka rzekomego (Peronospora manshurica), septoriozę (sprawca Septoria glycines), chwościka soi (sprawca Cercospora sojina) oraz purpurową cerkosporiozę (sprawca Cercospora kikuchii). Na nasionach najczęściej izolowano grzyby z rodzaju Phomopsis.
W Klinice Chorób Roślin IOR-PIB prowadzone są badania diagnostyczne próbek roślin soi, które w ostatnich latach analizowane są w coraz większej liczbie. Systematycznie monitorujemy pojawiające się objawy chorobowe i nowe patogeny, ponieważ dynamiczny wzrost powierzchni uprawy soi w Polsce może sprzyjać rozprzestrzenianiu się zarówno znanych, jak i nowych chorób roślin. Objawy chorobowe soi są często niespecyficzne i mogą być mylone z innymi schorzeniami lub uszkodzeniami środowiskowymi, dlatego koniecznym jest prowadzenie badań specjalistycznych pod kątem wybranych patogenów. Zapewniając precyzyjną diagnostykę i skuteczne działania profilaktyczne oraz ochronne zachęcamy rolników i hodowców do regularnego badania materiału roślinnego, w tym nasion, w celu wczesnego wykrycia potencjalnych zagrożeń i skutecznej ochrony plonów soi.
Źródło: agrofagi.com.pl
