Wznowienie wegetacji wiosną oznacza okres intensywnych prac na plantacjach rzepaku. Dotyczy to przede wszystkim nawożenia głównym składnikiem pokarmowym, jakim jest azot oraz ochrony fungicydowej i insektycydowej. Warto również zadbać o szybką regenerację osłabionych po zimie roślin.
Obsada rzepaku po zimie
W pierwszej kolejności należy ocenić kondycję rzepaku i uszkodzenia pozimowe. Na podstawie lustracji możemy podjąć decyzję o dalszym prowadzeniu plantacji. W ocenie tej pomocna będzie również metoda szacowania plonu, która polega na ustaleniu średniej obsady rzepaku oraz średnicy szyjki korzeniowej.
Prognozowany plon możemy wyliczyć korzystając ze wzoru:
obsada roślin (szt./m2) x średnica szyjki korzeniowej (cm) + 10 = prognozowany plon (dt/ha)
Przykład:
30 roślin/m2 x 1 cm + 10 = 40 dt/ha
Nawożenie rzepaku azotem
Pierwszym zabiegiem jaki powinniśmy wykonać wiosną jest nawożenie azotem. Azot to główny składnik plonotwórczy. Odgrywa kluczową rolę we wzroście roślin, bierze udział w wielu reakcjach biochemicznych. Jest makroskładnikiem pobieranym przez rośliny w największych ilościach. Jednak, aby był optymalnie wykorzystany musi być zbilansowany przez składniki drugorzędowe takie jak siarka, magnez oraz bor.
W tym roku możliwe jest stosowanie nawozów azotowych od 1 lutego, ale pod pewnymi warunkami. W przypadku roślin ozimych, w tym rzepaku średnia dobowa temperatura powietrza musi przejść przez próg 3°C, czyli przez 5 następujących po sobie dni, średnia dobowa temperatura musi przekroczyć odpowiednio 3°C (uprawy ozime) na powierzchni 95% danego powiatu.
Mapy wraz z wykazami powiatów, w których nastąpiło przejście średniej dobowej temperatury powietrza są publikowane codziennie, od początku do końca lutego na stronie IMGW-PIB, https://agrometeo.imgw.pl/kryterium_wczesniejszego_terminu_nawozenia .
Nawożenie rzepaku siarką i magnezem
Rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na siarkę, która odpowiada za gospodarkę azotem, syntezę aminokwasów i chlorofilu oraz odporność na stresy biotyczne i abiotyczne. W czasie wegetacji, przy zakładanym plonie 40 dt/ha, rzepak potrzebuje około 60 kg S/ha. Z czego około 40 kg przypada na okres wiosenny. Największe zapotrzebowanie na siarkę występuje od początku formowania pędów aż do początku kwitnienia. Można ją dostarczyć wysiewając nawozy azotowe z siarką np. Saletrosan zawierający 13% S lub Polifoskę 21 z 14% siarki. Ponadto bardzo dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie nawozu kizeryt, w którym oprócz siarki dostarczamy szybko dostępny magnez. Następnie aplikujemy nawóz azotowy – saletrę amonową. Stosując nawozy zawierające siarkę warto dodać, że deklarowana przez producenta zawartość podawana jest w trójtlenku siarki (SO3), a potrzeby rzepaku prezentowane są jako S w kg/ha. Łatwo jest dokonać przeliczenia dzieląc przez przelicznik 2,5 (przykład: kizeryt zawiera 50% SO3, czyli 50/2,5=20% S). Przy zastosowaniu 200 kg kizerytu dostarczamy 40 kg S/ha oraz 50 kg MgO (30,2 kg Mg/ha). Kizeryt można wysiać jeszcze przed ruszeniem wegetacji, kiedy warunki pozwolą na wjazd na pole. Magnez to niezbędny składnik chlorofilu, którego nie możne zastąpić inny makroskładnik. Odpowiedzialny w roślinie jest za metabolizm białek i węglowodanów. Steruje procesami enzymatycznymi, stabilizuje błony komórkowe, a tym samym wpływa na podniesienie zdrowotności. Wspomaga rozwój systemu korzeniowego, co szczególnie w okresie suszy ma duże znaczenie ze względu na pobieranie wody i składników pokarmowych. Podnosi zawartość tłuszczu w nasionach rzepaku.
Nawożenie rzepaku borem
Wraz z wiosennym ruszeniem wegetacji należy odżywiać rzepak przede wszystkim borem. Wynika z to z faktu, iż duża część gleb jest uboga w ten pierwiastek. Niedobór boru powoduje zaburzenia wzrostu części nadziemnej oraz systemu korzeniowego. W korzeniu powstają puste przestrzenie, a liście są zniekształcone, łyżeczkowato wygięte ku dołowi przebarwione na kolor purpurowy. W czasie intensywnego wzrostu może dojść do pękania łodyg. Niedobór tego składnika wpływa na słabe zawiązywanie łuszczyn. Wiosną w zależności od zakładanego plonu zaleca się dostarczenie do fazy zielonego pąka 400-800 g B/ha. Bor w nawozach występuje najczęściej w formie związków nieorganicznych – sole sodowe kwasu borowego, boran wapnia oraz organicznych – boroetanoloamina.
W żywieniu roślin nie można zapominać o innych mikroelementach, takich jak mangan i molibden. W regeneracji po zimie warto zwrócić uwagę także na nawozy zawierające aminokwasy, działają one biostymulująco wspomagając szybkie odbudowanie uszkodzonych organów.
Autor: Artur Kozera
