W Stacji Doświadczalnej Instytutu Ochrony Roślin w Winnej Górze monitoring pod względem odłowu pierwszych szkodników trwa już 3 tydzień. 23.03.2020 r. odłowiono pierwsze chrząszcze słodyszka rzepakowego – 2 osobniki na trzy żółte naczynia.
Opis szkodnika
Osobnik dorosły słodyszka to chrząszcz długości 2–2,5 mm, czarny z metalicznym zielonkawym, niebieskawym, granatowym lub brązowym połyskiem. Ma trójczłonowe czułki, zakończone buławką.
Rozwój
Słodyszek rzepakowy rozwija jedno pokolenie w roku. Stadium zimującym są chrząszcze pozostające na miedzach, skrajach lasu pod pokrywą liści, w ściółce, a także w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną, niekiedy już pod koniec marca, gdy kwitną pierwsze rośliny o żółtych kwiatach, takie jak mniszek lekarski czy knieć błotna, a temperatura osiągnie około 15°C, chrząszcze słodyszka opuszczają miejsca zimowania. Początkowo żerują na żółtych kwiatach, również na wierzbach, po czym przelatują na plantacje roślin kapustowatych jeszcze przed ich kwitnieniem. Żywiące się pyłkiem chrząszcze przegryzają pąki, aby dostać się do pokarmu. W pakach samice składają 1-2 jaja. Wylęgłe z nich larwy żywią się pyłkiem, a ich rozwój trwa około 5 tygodni. Po okresie żerowania larwy przechodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarczenie. Młode chrząszcze pojawiają się w czerwcu i przystępują do żerowania, a pod koniec sierpnia poszukują odpowiednich miejsc do zimowania.
Szkodliwość
Szkodliwe są chrząszcze, które przegryzają pąki w celu pozyskania pyłku, będącego ich pokarmem, często przy tym niszcząc słupek. Uszkodzone pąki żółkną, zasychają i opadają, pozostawiając jedynie szypułkę. Szczególnie groźny jest nalot chrząszczy na plantację w okresie pąkowania, gdy okresowo następuje spadek temperatury oraz zahamowanie rozwoju pąków – wówczas słodyszek rzepakowy powoduje największe straty. Chrząszcze nalatujące na plantację w okresie kwitnienia nie wyrządzają większych szkód, jednak mogą uszkadzać pąki na rozgałęzieniach bocznych, jeżeli te jeszcze nie zakwitły, są również pokoleniem rodzicielskim dla chrząszczy, które wystąpią w następnym roku. Larwy również żywią się pyłkiem, jednak nie wyrządzają większych szkód.
Monitoring
Monitoring należy prowadzić zarówno przed wykonaniem zabiegu zwalczania, jak i po nim, a dane z obserwacji powinny być zapisywane. Do monitorowania obecności słodyszka rzepakowego na plantacji stosuje się obserwacje bezpośrednie roślin, żółte naczynia lub czerpakowanie.
Metoda żółtych naczyń jest przydatna do wykrywania nalotów słodyszka na plantację, szczególnie do rozpoznania momentu ich rozpoczęcia oraz pozwala określić intensywność tego zjawiska.
Próg ekonomicznej szkodliwości
Zwarty kwiatostan (BBCH 50–52) – 1–2 chrząszcze na jednej roślinie.
Luźny kwiatostan (BBCH 55–59) – 3–5 chrząszczy na jednej roślinie.
