Jest początek września. Plantacje kukurydzy ziarnowej prezentują się dobrze, z wyjątkiem lokalnych obszarów dotkniętych niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Wegetacja w całym kraju jest opóźniona. Stosunkowo chłodne i deszczowe lato zagwarantowało roślinom odpowiednie warunki podczas kwitnienia. Rozpoczęło się ono później niż w 2024 roku. Kolby zostały odpowiednio zapylone. Prognozy pogody są wciąż optymistyczne. Z całą pewnością można jednak stwierdzić, że tegoroczne żniwa rozpoczną się później niż w ubiegłym sezonie. Co jeszcze może pokrzyżować plany plantatorom przed rozpoczęciem zbiorów?
Jesienią duże straty tradycyjnie powoduje omacnica prosowianka. Większe szkody ten agrofag wyrządza na południu kraju, mniejsze na północy. Na razie nie są one jeszcze widoczne, ale niektórzy eksperci uważają, iż w tym roku z uwagi na mniej korzystne warunki do rozwoju omacnicy szkody przez nią wyrządzane nie powinny być duże. Masowemu występowaniu szkodnika sprzyjają szczególnie lata suche i ciepłe. Ten rok jest stosunkowo chłodny i deszczowy – prognozy dotyczące występowania omacnicy nie są więc alarmujące. Warto jednak lustrować plantacje, gdyż uszkodzone przez tego agrofaga rośliny łatwiej wylegają, łamią się i są zdecydowanie bardziej podatne na infekcje chorób fuzaryjnych. Utrudniają zbiór, a plon cechuje niższa wartość handlowa. Przy wysokim porażeniu omacnicą nie zaleca się opóźniania terminu zbioru kukurydzy.
Wyleganie to kolejne zagrożenie, na jakie narażone są rośliny w końcowym okresie swojej wegetacji. Może ono znacząco spowolnić i utrudnić zbiór oraz zmniejszyć plon wskutek braku możliwości zebrania kombajnem połamanych roślin. Jednak z uwagi na wiosenne spowolnienie rozwoju i zmniejszenie ilości wykształconej biomasy – wysokość kukurydzy jest niższa niż zazwyczaj. Niższe rośliny są naturalnie mniej podatne na wyleganie. Pogoda, która wciąż jest korzystna, bez intensywnych opadów i porywistych wiatrów, nie stwarza póki co poważnego zagrożenia.
Na wielu plantacjach w tym sezonie pojawia się anomalia rozwojowa – wiechokolby. Są one rezultatem zakłóceń w gospodarce hormonalnej rośliny – produkcji i działaniu fitohormonów.
Powstawanie wiechokolb polega na utrzymaniu w kwiatostanach męskich organów żeńskich, które w trakcie normalnego przebiegu rozwoju generatywnego zamierają, co prowadzi do wytworzenia ziarniaków. Tworzą się głównie na odrostach bocznych kukurydzy. Najczęściej pojawiają się w warunkach dobrego zaopatrzenia roślin w wodę i składniki pokarmowe, przy niskiej obsadzie, przede wszystkim na obrzeżach pól. Ich obecność nie ma większego wpływu na plon.
Prognozowany już dziś opóźniony zbiór kukurydzy może wpłynąć na wilgotność ziarna i jego jakość. Najkorzystniej jest, gdy ziarno kukurydzy w czasie zbioru ma jak najniższą wilgotność – wówczas nakłady ponoszone na dosuszanie są znacznie niższe. W tym sezonie z pewnością rolnicy, który zasiali odmiany charakteryzujące się silnym efektem Dry-Down (szybkim zrzutem wody w końcowej fazie dojrzewania) będą zadowoleni z wyboru. Cecha ta, w zależności od podejścia, umożliwia albo zbiór danej odmiany przy niższej wilgotności ziarna od innych odmian nie posiadających tej cechy (niższe koszty suszenia) albo wcześniejszy zbiór przy podobnej wilgotności, który może umożliwić na przykład wysiew ozimin na danym polu w tym samym roku. Jest to bardzo pożądana cecha, szczególnie w warunkach opóźnionych żniw. Przykładem odmiany o silnym efekcie Dry-Down oraz o wyjątkowo korzystnym stosunku wysokiego plonowania do niskiej wilgotności ziarna w czasie zbioru jest DKC3595.
Opóźnione zbiory kukurydzy zwiększają ryzyko wystąpienia fuzarioz oraz akumulacji mykotoksyn, co obniża jakość ziarna. To duże zagrożenie, ponieważ związki te mogą być groźne dla zdrowia zwierząt i ludzi.
Straty w plonie kukurydzy, która jest późno zbierana, może spowodować także dzika zwierzyna. Nie tylko dziki. Niżej położonymi kolbami żywią się jeleniowate. Straty powoduje również ptactwo i gryzonie.
Stan plantacji kukurydzy pod koniec lata jest dobry. Do zbiorów jeszcze kilka tygodni. To czas, w którym może się jeszcze wiele wydarzyć. Prognozy pogody są optymistyczne. Jednak niezbędne są stałe lustracje plantacji, analizowanie wilgotności ziarna, by uchwycić optymalny termin rozpoczęcia żniw.
Autor: Anna Rogowska
