Azot i jego wpływ na plon od wielu sezonów jest tematem prowadzonych badań hodowlanych. Głównym kryterium prowadzonej selekcji jest poszukiwanie takich komponentów do krzyżowania, aby uzyskać odmiany, które w optymalny sposób wykorzystają każdą jednostkę zastosowanego azotu. Od 2016 roku prace zostały rozszerzone na sieć stacji hodowlano-doświadczalnych zlokalizowanych na terenie Europy. Tym samym chcemy uzyskać dane dotyczące najnowszych odmian mieszańcowych uprawianych w różnych warunkach glebowo-klimatycznych na wysokim lub niskim poziomie nawożenia azotem. Wnioski w 2020 roku były takie same jak we wcześniejszych latach badań. Odmiany z hodowli Rapool, testowane w Europie, zarówno przy wysokim jak i niskim poziome nawożenia N wykazywały najwyższą efektywność przetworzenia zastosowanej dawki azotu w plon. Postęp hodowlany widoczny jest w doświadczeniach prowadzonych przez dr. Andreasa Stahl z Uniwersytetu w Giessen. Przeanalizował on efektywność plonotwórczą starych i nowych odmian mieszańcowych. Badania prowadzone były zarówno przy niskiej jak i wysokie podaży azotu. Zaprezentowane wyniki (Rys. 1) bardzo wyraźnie wskazują, że nowe genetycznie odmiany mieszańcowe mogą generować wyższy plon z tej samej dawki zastosowanego nawozu. To doświadczenie jasno wskazuje, na czym polega hodowla. Jeżeli uzyskujesz taki sam plon przy mniejszej ilości azotu, to znaczy, że przy standardowej dawce wyprodukujesz go więcej.
O wysokiej efektywności azotu świadczą badania prowadzone z nowymi odmianami mieszańcowymi, w których w porównaniu do średniej, nowe mieszańce wykazywały od 10 do 15% wyższe plony niezależnie czy były nawożone stosowaną w praktyce dawką (około 160 kg N) czy 60% dawki podstawowej. Na uwagę zasługuje odmiana TEMPTATION F1, która w badanych lokalizacjach plonowała najwyżej. Szczególnie na niskim poziomie nawożenia N, gdzie uzyskała 10% wyższy plon w porównaniu do średniej (Rys. 2). Ogólnie różnica w plonie pomiędzy wariantami nawożenia N wyniosła zalewie 0,26 dt/ha. Może ona być zrekompensowana niższymi nakładami na azot oraz wyższą zawartością tłuszczu, która wzrosła w 2020 roku średnio w badanych lokalizacjach o 0,4%.
Obserwacje te potwierdzają, że cel jaki postawiał sobie hodowla, czyli poszukiwanie odporności na choroby grzybowe (Phoma), wirusowe (TuYV) oraz silny i głęboki system korzeniowy odgrywają kluczową rolę w procesie podnoszenia efektowności wykorzystania azotu. Będzie się ona podnosiła w każdej nowej generacji mieszańców. Nowe odmiany mieszańcowe z hodowli RAPOOL dają możliwość wyboru między standardowym nawożeniem N, a niskonakładowym, przy czym nie ponosimy z tego tytułu strat w ilości plonu. Jeżeli musimy zmniejszyć nawożenie N w związku z ograniczeniami prawnymi lub środowiskowymi, nie narażamy się na straty związane z obniżeniem rentowności uprawy, co widać na Rys. 3.
Autor: Jeanne Geißler, Product Manager International Oil Crops, RAPOOL RING GmbH
