25 maja odbyło się kolejne spotkanie w ramach Akademii Rzepaku. Tym razem gościliśmy w stacji hodowanej NPZ-Lembke w Grabonogu k. Gostynia. Organizatorami tego wydarzenia była firma Rapool Polska oraz portal www.akademiarzepaku.pl, a partnerami Timac Agro Polska i Corteva Agriscience Poland. Tradycyjnie wydarzenie to było podzielone na część konferencyjną oraz polową. Sesję konferencyjną Akademii Rzepaku otworzył Artur Kozera z Rapool Polska, który przedstawił program spotkania i przywitał zebranych gości.
Historia NPZ-Lembke
Dr Tomasz Mikulski – szef stacji hodowlanej i hodowca rzepaku ozimego, przedstawił historię firmy NPZ-Lembke, w której pracuje od 18 lat. Firma powstała w 1897 roku z inicjatywy Hansa-Joachima Lembke, który to rozpoczął pierwszy program hodowlany. Firma rozwijała się prężnie do 1945 roku, kiedy to została wywłaszczona i znalazła się we wschodnich Niemczech (byłe NRD). Rodzina Lembke nadal pracowała w hodowli roślin. Na przełomie lat 1991/92 po zjednoczeniu Niemiec firma wróciła do rodziny Lembke, a już 1995 powstała pierwsza na świecie odmiana mieszańcowa w systemie MSL. Kolejne sukcesy firmy to odmiana MENDEL wyhodowana w 2001. Była to pierwsza na świecie odmiana z odpornością na kiłę kapusty. Dr Mikulski podkreślał, że NPZ-Lembke jest to firma rodzinna, która współpracuje z wieloma firmami na całym świecie, posiada dużą sieć doświadczalną rzepaku ozimego w Europie (od Litwy i Ukrainy, przez Polskę, Węgry, Niemcy, Francję aż po Wielką Brytanię), a hodowla hybrydowa to praca zespołowa.
Cele hodowcy
Zdaniem dr. Mikulskiego hodowla odmian rzepaku to proces skomplikowany, który trwa wiele lat. Obecnie celami hodowli są przede wszystkim plon nasion, zimotrwałość, tolerancja na suszę, odporność na choroby (Sclerotinia, Verticilium, LLS, Phoma), odporność na wyleganie oraz jakość. Głównym celem, jaki zakłada sobie hodowca jest także prowadzenie hodowli twórczej linii restorerów do odmian mieszańcowych, testowanie odmian, a następnie selekcjonowane i zgłaszane do urzędu rejestracyjnego w Polsce i w różnych krajach Unii Europejskiej.
Aby osiągnąć zakładane cele potrzebne jest nowoczesne zaplecze biurowo-laboratoryjne, które zostało uruchomione w stacji NPZ Lembke w listopadzie 2022 roku. W tej jednostce hodowlanej na ponad 50 ha prowadzone są doświadczenia związane z hodowlą twórczą i zachowawczą rzepaku ozimego, jak również w zakresie różnych działań agrotechnicznych. NPZ-Lembke w Piskach jest jednostką samowystarczalną, która na pierwszym miejscu stawia stabilność plonowania rzepaku w zmieniających się warunkach klimatycznych. Stacja zajmuje się również organizacją doświadczeń polowych w Europie Środkowo-Wschodniej (kraje bałtyckie, Ukraina, Białoruś, Czechy, Słowacja).
Nowe odmiany rzepaku z hodowli NPZ-Lembke
Dr Tomasz Mikulski zwrócić szczególną uwagę, na nową koncepcję hodowlaną, która polega na tym, że linie MSL wyhodowane we współpracy z firmą DSV m.in. w Niemczech, są krzyżowane z restorerami wyhodowanymi w stacji w Pisakach (Wielkopolska). Dzięki temu możemy uzyskać połączenie cech, takich jak: wymagania wodne, odporności na choroby z wysokim plonowaniem. W 2021 roku zarejestrowano pierwsze odmiany rzepaku wyhodowane w Polsce. Były to HERAKLES i MERTOPOL. W 2023 roku do Krajowego Rejestru Odmian zostały wpisane trzy odmiany mieszańcowe rzepaku ozimego z hodowli NPZ-Lembke. Były to CROMAT F1, JANOSH F1 i TEXAS F1.
CROMAT F1 – to najnowsza propozycja z segmentu odmian z podwyższoną odpornością na najczęściej występujące rasy kiły kapusty. Charakteryzuje się wysokim wigorem. Posiada bardzo dobrą zimotrwałość. Szybko regeneruje się po zimie, ograniczając stres związany z suszą. To odmiana bardzo odporna na wyleganie. Jej średni plon względny w latach 2020-2022 wyniósł 114% wzorca (53,9 dt/ha). CROMAT F1 to odmiana wczesno kwitnąca, średniopóźno dojrzewająca. Posiada pakiet prozdrowotnych cech, które są już standardem w uprawie rzepaku. Gen TuYV odpowiada za odporność na wirusa żółtaczki rzepy, a gen RLM7 zabezpiecza przed suchą zgnilizną kapustnych.
JANOSH F1 – nowa odmiana mieszańcowa zarejestrowana w 2023 roku. Posiada gen odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) oraz odporność na suchą zgniliznę kapustnych RLM7.
TEXAS F1 – nowa odmiana mieszańcowa zarejestrowana w 2023 roku. Posiada gen odporności na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) oraz odporność na suchą zgniliznę kapustnych RLM7.
Bardzo dziękujemy dr Tomaszowi Mikulskiemu za umożliwienie zorganizowania Akademii Rzepaku w stacji NPZ-Lembke, a pracownikom za pomoc w organizacji tego wydarzenia.
