Chmury to zbiorowiska unoszących się w powietrzu cząstek w postaci kropelek wody, kryształków lodu albo ich mieszaniny. Wygląd chmury najlepiej określa jej wymiar, kształt, budowa, skład, jasność i barwa. Biorąc pod uwagę mechanizm tworzenia się chmur, wyróżniamy chmury konwekcyjne, falowe oraz wślizgowe. Chmury przyczyniają się do wielu zjawisk pogodowych. Dostarczają także informacji o tym, jaka pogoda wystąpi przez najbliższe godziny lub dni. Ze względu na wysokości, na jakich obserwujemy występowanie chmur, wyróżniamy: chmury niskie, średnie i wysokie. Poniżej podane zostały nazwy i krótkie opisy podstawowych rodzajów chmur.
Piętro chmur wysokich
Chmury pierzaste (Cirrus, Ci) – występują na wysokości od 8 do 16 km. Są w kształcie oddzielnych białych, delikatnych włókien bądź białych ławic czy też wąskich pasm. Mają włóknisty wygląd i/lub jedwabisty połysk. Nie dają opadów deszczu.
Chmury kłębiasto-pierzaste (Cirrocumulus, Cc) – występują na wysokości od 6 do 16 km. Charakterystyczna jest dla nich cienka biała ławica, płaty lub warstwa bez cieni złożona z bardzo małych członów w kształcie ziaren lub zmarszczek połączonych lub oddzielonych od siebie i ułożonych mniej lub bardziej regularnie. Nie dają opadów deszczu.
Chmury warstwowo-pierzaste (Cirrostratus, Cs) – występują na wysokości od 7 do 16 km. Jest to przejrzysta, biaława zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo i najczęściej powodująca zjawisko halo (złudzenie optyczne, wywołane załamaniem się światła). Nie dają opadów deszczu.
Fot. AdobeStock
Piętro chmur średnich
Chmury kłębiaste średnie (Altocumulus, Ac) – występują na wysokości od 2,5 do 6 km. Jest to biała, szara lub częściowo biała albo szara ławica lub warstwa chmur, wykazująca na ogół cienie złożone z płatów zaokrąglonych brył, walców itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie, niekiedy o wyglądzie częściowo włóknistym albo rozmytym. Nie dają opadów deszczu.
Chmury warstwowe średnie (Altostratus, As) – występują na wysokości od 2,5 do 6 km. Jest to warstwa chmur szarawych bądź niebieskawych, o charakterze prążkowanym, włóknistym, jednolitym, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo. Czasem dają opady deszczu i śniegu.
Fot. AdobeStock
Piętro chmur niskich
Chmury warstwowo-deszczowe (Nimbstratus, Ns) – występują na wysokości od 0,1 do 8 km. Jest to szara warstwa chmur, często ciemna, rozmyta wskutek mniej lub bardziej ciągłych opadów deszczu lub śniegu i w większości przypadków dochodząca do powierzchni Ziemi. Ten rodzaj chmur tworzy tak grubą warstwę, że całkowicie przesłania widok Słońca. Dają długie opady deszczu
Chmury kłębiasto-warstwowe (Stratocumulus, Sc) – występują na wysokości od 0,2 do 5 km. Jest to najczęściej szara, biaława bądź częściowo biaława warstwa chmur, mająca prawie zawsze ciemne części złożone z zaokrąglonych brył, które połączone są ze sobą lub oddzielone od siebie i nie mają wyglądu włóknistego. Dają niewielkie opady deszczu lub śniegu.
Chmury niskie warstwowe (Stratus, St) – występują na wysokości od 0,05 do 2,5 km. Jest to na ogół szara warstwa chmur o dość jednolitej podstawie, z której mogą wystąpić opady mżawki lub śniegu. Niekiedy chmura ta występuje w postaci postrzępionych ławic. Dają opady mżawki w lecie i ziarnistego śniegu w zimie.
Fot. AdobeStock
Piętro chmur o budowie pionowej
Chmury kłębiaste (Cumulus, Cu) – w strefie szerokości umiarkowanej występują na wysokości od 0,3 do 8 km. Są to gęste chmury, w kształcie pagórków, kopuł lub wież. Podstawa chmury jest ciemna i prawie pozioma, często są one postrzępione. Dają opady deszczu, ale rzadko.
Chmury kłębiasto-deszczowe (Cumulonimbus, Cb) – występują na wysokości od 0,6 do 12 km. Jest to potężna, gęsta chmura o dużej pionowej rozciągłości, w kształcie góry lub wieży. Jej górna część jest zazwyczaj gładka, włóknista lub prążkowana i prawie zawsze spłaszczona, rozpościera się często w kształcie kowadła lub rozległego pióropusza. Dają krótkie, ale obfite opady deszczu lub gradu, często z wyładowaniami elektrycznymi.
Fot. AdobeStock